Terk edilme psikolojisi, yaşamınızın alt katmanında saklanır, en az beklediğiniz anda çirkin yüzünü ortaya çıkarır. Terk edilme psikolojisi; ebeveyn, eş, kardeş veya çok yakın bir arkadaş gibi önemli bir kişi tarafından bırakılmanın acı deneyiminden kaynaklanır.
Bu üç temel faktörden herhangi biri, sizi terk edilme psikolojisine karşı daha savunmasız bırakabilir:
– Terk edilme, ani ve beklenmedik bir şekilde olmuştur.
– Terk edilme, çocukluğunuzda gerçekleşmiştir.
– Kendi duygularınızı küçümseme ya da görmezden gelme konusunda genel bir eğiliminiz vardır.
Bütün terk etme eylemleri aynı değildir. İki farklı tip terk etme eylemi bulunur.
Fiziksel Terk Edilme
Çoğu insan terk etmeyi fiziksel bir deneyim olarak düşünür. Diğer bir deyişle, bir çocuk terk edildiğinde, ebeveynlerinin onu fiziksel olarak bıraktığı anlamına gelir. Bu durum bir ebeveyn öldüğünde ya da bir başka nedenden dolayı çocuğunu geride bıraktığında gerçekleşir. Yetişkinler, onları bırakan eşler veya vefat eden ebeveynler gibi durumlardan dolayı fiziksel olarak terk edilebilir.
Duygusal Terk Edilme
Duygusal terk edilme daha az açık bir şekilde meydana gelir, ancak aynı derecede acı vericidir. Duygusal terk edilme, inandığınız önemli bir kişinin sizi önemsemeyi ve sevmeyi bıraktığını gösterir.
Terk Edilme Psikolojisi Bir Başa Çıkma Mekanizmasıdır
Fiziksel ya da duygusal olarak terk edilme deneyimi, insan beyninde oldukça öngörülebilir bir tepki doğurur. Beyniniz otomatik olarak yüksek alarm durumuna geçer ve başka bir terk edilme eyleminden zarar görmenize neden olabilecek herhangi bir duruma karşı aşırı uyarılmış hale gelir.
Terk edilme deneyiminiz hakkında ne düşündüğünüzü kabul etmez ve bununla ilgilenmezseniz, beyninizin aşırı duyarlılığı daha yoğun hale gelir ve daha uzun süre devam eder. Gerektiğinden çok daha uzun bir süre boyunca her yerde reddedilme işaretlerini ve olası terk edilme senaryolarını arayabilirsiniz. Beyniniz sizi sağlıklı duygusal risk alımından alıkoyabilir. Bu, “terk edilme psikolojisi” tanımıdır.
Terk Edilme Psikolojisine Sahip Olduğunuzu Gösteren 4 İşaret
- İnsanlarla plan yapmaktan korkmak. Bu sadece yeni tanıdığınız kişiler için geçerli olmayabilir. Yakın olduğunuz kişilere bile plan önermek konusunda aynı korkuyu yaşayabilirsiniz.
- Biri sizi yanılttığında incinmiş ve öfkeli hissetmek, az miktarda olsa da. Yaşamınızdaki insanların başarısızlıklarını, oldukça keskin bir şekilde hissedebilirsiniz. Başkalarının bu konuda yaptığı açıklamaları kabul etmeniz zor olur. Bunun yerine kişisel ve derin hisler yaşarsınız.
- İnsanları uzak tutarak daha güvende hissetmek. Duygusal olarak başkalarına bağlı olmak korkutucu olduğundan, ilişkilerinizde belli bir mesafe tutarak güvende hissetmeyi hissedersiniz. Başkalarıyla duygusal olarak ilgilenmekte harika olabilirsiniz, ama başkalarının sizinle ilgilenmesine izin vermekten korkarsınız.
- İnsanların yaşamınızdaki önemini küçümseme eğiliminde olmak. Kendinizi bazı insanları ve yaptıkları işleri daha az önemsiyormuş gibi davranırken bulabilirsiniz. “Gelip gelmemen hiç umurumda değil”, “Her iki türlüsü de bana uyar”, “Ne istersen yapabilirsin, benim için önemli değil” gibi cümleler kurabilirsiniz.
Çocuklukta İhmalin Terk Edilme Psikolojisindeki Rolü
Çocuklukta Duygusal İhmal, ebeveynleriniz sizi büyütürken duygularınıza yeterince cevap veremediğinde olur. Bu şekilde büyüdüğünüzde, duygularınızın önemli olmadığı konusunda güçlü ve dile getirilmemiş bir mesaj alırsınız.
Duygularınızı görmezden gelerek yetiştirilmek, sizi yaşamınız boyunca duygusal tepkilerinizi küçümsemeye zorlar ve bu terk edilme deneyimini de içerir.
Maalesef, terk edilme hakkındaki duygularınızı görmezden gelmek ve küçümsemek, onlarla sağlıklı bir şekilde ilgilenememenize neden olur. Tüm bu eski acı, hüzün, öfke ve korku tam orada sizinle birlikte kalır, beyninizi uyarır ve sizi yeni ilişki ve deneyimlerden uzak tutar. Tüm bunlar tamamen farkındalığınızın dışında olabilir.
Bu İşaretleri Kendinizde Görüyorsanız Ne Yapmalısınız?
- Terk edilme korkunuzun farkında olun. Terk edilmeye olan duyarlılığınızı ve her şeyin başında buna neden olan olayı kabul etmek önemli bir adımdır. Korkunuzu ve buna neyin sebep olduğunu gördükten sonra, kontrolü ele geçirmeye başlayabilirsiniz.
- Çocukluğunuzdaki duygusal ihmalin farkında olun. Sizi terk edilmeye karşı aşırı duyarlı kılan çocuklukta ihmal deneyiminin farkında olmak, onu çözmenize yardımcı olacaktır. Kendi hislerinize dikkat etmeyi ve onları nasıl kullanacağınızı öğrenmek, yalnızca terk edilme sorunlarını çözme yolunda değil, hayatınızın diğer birçok alanında sizi daha güçlü hale getirecektir.
Çocuklukta duygusal ihmal ile ilgili daha fazla bilgi almak ve nasıl iyileşebileceğinizi öğrenmek için Sola Unitas Yayınları tarafından yayınlanan Çocuklukta İhmalin İzi: Boşluk Hissi ve Çocuklukta İhmalin İzi: Çözümler adlı kitaplardan yardım alabilirsiniz.
Dr. Jonice Webb, Psikoterapist (Çeviren: Pınar Göker)