Şimdi ailemin bana neyi vermediğini anlıyorum, onlarla ilişkime nasıl devam edeceğim?
Aileme beni mutsuz ettiklerini söylemeli miyim?
Ailemle duygusal ihmal hakkında konuşursam kendilerini kötü hissetmezler mi?
Ailem bana önemsizmişim gibi davrandığı zaman hissettiğim acıyı bir yetişkin olarak nasıl ele alabilirim?
Duygusal ihtiyaçlarınıza yeterince karşılık vermeyen ebeveynler tarafından büyütüldüyseniz, bu eksikliğin bedelini yetişkinlik döneminizde tekrar tekrar ödersiniz. Çocuklukta duygusal olarak ihmal edilmenin sizi ne kadar derinden etkilediğini anladığınızda, sizi ihmal eden ebeveynlerinizle etkileşime geçmek zor olabilir.
Çocuklukta duygusal ihmal ile büyüyen insanlar tarafından en sık sorulan sorulardan biri, “Ailemle bu ihmal hakkında konuşmalı mıyım?” sorusudur.
Yukarıdaki soruları cevaplamak aslında oldukça zor. Yaşayan her insanın bir çocukluğu oldu. Hikayeler her zaman çift taraflıydı. Bu sorulara verilebilecek cevapların sayısı, insanların farklı hikayeleri kadar sonsuzdur. Ancak genel olarak yetişkin çocuklar ve ebeveynleri bu ihmal hakkında konuşup ortak bir anlayışa varabildiklerinde iyileşme başlar. Bununla birlikte, bu karmaşık bir iş olabilir; karmaşık olduğu kadar zor ve hatta riskli.
Ebeveynlerinizle bu konu hakkında konuşmanın mutlak gereklilik olmadığını unutmayın. Bir yetişkin olarak neyin eksik olduğunu tespit edebilir ve bunu kendinize verebilirsiniz. Birçok insanın, ebeveynlerini dahil etmeden bu süreçten başarıyla geçtiğini gördüm.
Bununla birlikte, ebeveynlerinizle bu konu hakkında konuşmak için derin bir ihtiyaç hissedebilirsiniz. Bu şekilde hissetmeniz son derece anlaşılabilir bir durumdur. Onlarla konuşup konuşmamayı değerlendiriyorsanız, dikkate almanız gereken önemli bir faktör var. Bu faktör, uğradığınız ihmalin türüdür. İşte çocuklukta duygusal ihmalin üç kategorisi:
1. Bencil, kötü davranan ve çocuk yetiştirmenin birçok aşamasında başarısız olmuş ebeveynler: Bu anne babalar, kendi ihtiyaçlarını çocuğun ihtiyaçlarının önüne koyarlar. Kendi ihtiyaçlarının, çocukları tarafından karşılanmasını isterler. Çocuğa ihtiyaç duyduğu fiziksel ve duygusal bakımı sağlamamış olabilirler.
2. Bir mücadele içindeki ebeveynler: Bu ebeveynler iyi niyetli olabilirler. Ancak çocuklarının ihtiyaçlarını anlamıyorlar, çünkü kendi yaşamlarında bir mücadele içindeler. Bu aileler maddi veya duygusal bir zorluk içerisinde olabilir. Hasta bir çocuğa ya da akrabaya bakıyor olabilirler.
3. İyi niyetli, ancak ihmalkâr olan ebeveynler: Bu ebeveynler çocuklarını sever ve onlara ellerinden gelen her şeyi verirler. Fakat ona yeterince duygusal tepki ve onaylama veremezler, çünkü kendi çocukluklarında bunu nasıl yapacaklarını öğrenmemişlerdir.
Son iki kategoride yer alan ebeveynlerle, çocukluk çağı duygusal ihmali hakkında konuşmak daha kolaydır. Eğer aileniz sizi yetiştirirken birçok açıdan başarısız olmuş ve size kötü davranmışsa (1. Kategori) onlarla bu konuda hakkında konuşmak riskli sonuçlar doğurabilir.
İlk önce, göz önünde bulundurulması gereken bazı genel önerilere göz atalım ve daha sonrasında bu önerilerin farklı tipte ailelere nasıl uygulanabileceği hakkında konuşalım.
1. Ebeveynlerinize kendi çocukluklarını sorun: Ailenizin, duygusal ihtiyaçlarınıza karşı neden kör olduğunu anlamıyorsanız, onlara kendi çocuklukları ve kendi ebeveynleri hakkında sorular sorun. Böylece kendi ailenizin çocukluğunda duygularına karşılık alıp alamadığını öğrenebilirsiniz. Ebeveynlerinizin, duygularınıza karşılık vermekte neden başarısız olduğunu anlayabilirsiniz. Böylece onlarla duygusal ihmal hakkında konuşmaya karar verdiğinizde kör noktalarını anlayabilir, bu konuşmanın altından incinmeden kalkabilirsiniz.
2. İçinizde aileniz için şefkat bulmaya çalışın: Ailenizin duygusal olarak nasıl ihmal edildiğini görebildiğiniz zaman, onlara karşı daha fazla şefkat duymaya başlayabilirsiniz. Bu, sizi başarısızlığa uğrattıkları için daha az öfkeli hissetmenize yardımcı olabilir.
3. Öngörüde bulunun ve hazırlanın: Ailenize çocuklukta duygusal ihmali anlatıp anlatamayacağınızı düşünün. Bir ebeveyniniz sizi diğerinden daha iyi anlayabilir mi? Ebeveynleriniz sizi başarısızlığa uğrattıkları için büyük bir suçluluk yaşayabilir mi? Sizi tamamen anlayabilecekler mi? Kızacaklar mı?
4. Mümkünse şansınızı deneyin: İlişkinizde bir iyileşme potansiyeli olduğunu düşünüyorsanız, şansınızı kullanıp bu konu hakkında ailenizle konuşabilirsiniz.
5. Şefkatli davranın ve ailenizin nasıl hissedebileceğini tahmin edin: Birçok ebeveyn, onlarla duygusal ihmal hakkında konuştuğunuzda suçlanmış, savunmacı ve acı içinde hissedebilir. Bunu önceden tahmin etmek ve önlemek çok önemlidir.
Konuşma Sırasında Göz Önünde Bulundurulması Gereken Bazı Kurallar
- Ebeveynlerinizin sakin bir ruh halinde olduğu anı seçin. Önce bir ebeveyninizle mi, yoksa ikisiyle birden mi konuşacağınıza karar verin.
- Mümkünse bu konuşmayı şahsen yapın. Ailenizin nasıl hissettiğini görebilmek için telefon veya e-postadan kaçının.
- Onlara, bunun paylaşmak istediğiniz yeni bir keşif olduğunu söyleyin.
- Onlara çocuklukta duygusal ihmalden şefkatli bir biçimde bahsedin ve kendilerinin nasıl yetiştirilmiş olduğunu anlatın.
- Duygusal ihmalin ne kadar görünmez olabileceğini anlatın. Sevgi dolu ailelerin bile istemsizce çocuklarını duygusal olarak ihmal edebileceklerini söyleyin.
- Onlara kendinizi iyileştirmek için neler yaptığınızı anlatın.
- Bunun bir suçlama olmadığını, sadece ilerlemeyi ve onlara daha yakın olmak istediğinizi söyleyin.
- Onlara Çocuklukta İhmalin İzi: Boşluk Hissi kitabını hediye etmeyi teklif edin. Böylece onlar da kitabı okuyarak nasıl hissettiğiniz hakkında fikir sahibi olabilirler.
Bencil, Kötü Davranan ve Çocuk Yetiştirmenin Birçok Aşamasında Başarısız Olmuş Ebeveynler
Bu kategoriye dahil olan ebeveynleriniz varsa, yukarıda anlatılanlardan daha karmaşık bir durumla karşı karşıya kalırsınız. Bu yapıdaki ebeveynler, duygusal ihmali anlamakta diğerlerine göre daha başarısız olabilirler. Bu türden ebeveynlerle, bu konuda konuşulmamasını öğütlüyorum. Bunu kabul etmek sizin için zor olabilir. Ancak, ebeveynleri ile konuşmadan bile kendini iyileştiren çok fazla yetişkin tanıyorum.
Ailenizle konuşup konuşmamaya, kendi ihtiyaçlarınız uyarınca karar verin. Bu konuşmanın sizi güçlendirebileceğini ve size kendinizi daha iyi hissettirebileceğini düşünüyorsanız, o zaman yapın. Eğer böyle düşünmüyorsanız, yapmayın. Ebeveynlerinizin ihtiyaç ve tercihlerini dikkate almak zorunda değilsiniz. Bu konuda her şey tamamen sizinle ilgilidir.
Özet: Ailenizle çocuklukta duygusal ihmal hakkında konuşmanız elzem değildir. Bu konuşmayı yapmadan da iyileşebilirsiniz. Ailenizin çocukluğu ile ilgili bilgi sahibi olmak, onlara karşı şefkat beslemenize yardımcı olabilir. Bu da, ihmale uğrama deneyimini sizin için daha az acı verici hale getirebilir. Çocuklukta duygusal ihmal hakkında konuşmak bazı ailelere yardımcı olabilir. Ancak bu konuşmayı yapmadan önce ihmale uğrama türünüzü dikkate aldığınızdan emin olun. İyileşme yolunuz size özgüdür. Doğru ya da yanlış yoktur. Ailenizle duygusal ihmal hakkında konuşmaya karar verirseniz, yukarıdaki yönergeleri izleyin ve dikkatli hareket edin.
Ailenizle duygusal ihmal hakkında konuşup konuşmamanız, bunun nasıl yapılacağı ve yapamıyorsanız bununla nasıl başa çıkmanız gerektiği hakkında daha fazla bilgi edinmek için Çocuklukta İhmalin İzi: Boşluk Hissi ve Çocuklukta İhmalin İzi: Çözümler adlı kitaplardan yardım alabilirsiniz.
Hepsinin ötesinde, duygularınız ve ihtiyaçlarınızın önemli olduğunu her zaman hatırlayın. Siz önemlisiniz.
Dr. Jonice Webb, Psikoterapist
Çeviren: Pınar Göker