“Bazen sadece uzaklaşmak ve bir daha geri dönmemek hissediyorum” dedi Craig, rahatsız edici uzunlukta bir duraklama süresinden sonra. Eşi Liz’in gözlerine baktığında, gördüğü ifade karşısında dehşete düştü…
Bir çift terapisti olarak, yıllar boyunca yüzlerce çiftle çalıştım. Gördüğüm en zorlu mücadele ise şu oldu: Ne hissettiğinizi bilmek ve onları doğru yönetmeyi öğrenerek eşinizle paylaşmak.
Mutluluk veren konular hakkında konuşmak kolaydır: çocuklar, işler, tatil planları… Bunların hepsi önemlidir ve ortak noktaları yüzeysel konular olmalıdır.
İki kişiyi güçlü ve gerçek bir şekilde bir arada tutan tutkal, yüzeyde durmaz. Bu tutkal duygudan, çatışmadan ve bazen de acıdan oluşur. Bunlara ancak, eşinizle birlikte dağınık duygu dünyanızda cesurca daha derine inerek ulaşılabilir.
Neredeyse tüm çiftler bununla bir şekilde mücadele eder. Ancak en fazla zorlandığını gördüğüm grup, eşlerden birinin ya da her ikisinin birden çocuklukta duygusal ihmale uğrayan kişilerden oluşanıdır. Duygularınızın görmezden gelindiği veya cesaretinizin kırıldığı bir evde büyüdüğünüzde, duygularınız hakkında bilgi edinmek için çok az fırsatınız olur. Onlara nasıl başa çıkacağınızı ve onları nasıl yöneteceğinizi öğrenemezsiniz. Öğrenemedikleriniz, ilişkinize zorlu bir meydan okuma olarak dönebilir.
Dikey Soru Sorma Tekniği
Eşinizin kalbine ve duygularına erişmek için kullanabileceğiniz öğrenilmesi kolay bir teknik var. Buna Dikey Soru Sorma Tekniği denir.
İlk olarak, dikey soruların tersini anlamak önemlidir: yatay sorular. Bunlar, eşinize günlük olarak sorduğunuz sorulardır. İşte bazı örnekler:
“Neden eve geç geldin?”
“Hafta sonu planların ne?”
“Buna ne kadar para harcadın?”
“Neredeydin?”
“Ne yapmamız gerektiğini düşünüyorsun?”
Evet, tüm bu soruların değeri var. Fakat onlar ilişkinizi derinleştirmek yerine bilgi toplamaya yöneliktir.
Buna karşılık, dikey sorular duygulara erişmeye yöneliktir. Eşinizin sadece dışını değil, içini de görmenize yardımcı olacak zorlu sorulardır. Eşinize, kendisini daha derinden inceleme mücadelesini sunarlar. İşte bazı dikey soru örnekleri:
“Bu konu hakkında ne hissediyorsun?”
“Hayır, gerçekten… Bunu neden söyledin / yaptın?”
“Sinirli misin? Neden?”
“Üzgün görünüyorsun. İyi misin?”
“Söylediklerinin yüz ifadenle aynı olmadığının farkında mısın?”
Bu sorular, duygularını tanımayan insanlar için kolay değildir. Bu zor sorulara cevap almak zor olabilir. Ancak bu sorular sizi ve eşinizi gerçek ve anlamlı bir yere götürürler.
Şimdi Craig ve Liz’e tekrar dönelim. Böylece Craig’in Liz’in gözlerinde gördüğü ifade karşısında neden dehşete düştüğünü daha iyi anlayabilirsiniz. İşte hikayenin tamamı:
Liz son haftalarda Craig’in daha önce yapmadığı şekilde işten geç çıktığını fark etmişti. Birkaç hafta önce yaşadıkları bir anlaşmazlık hakkında hala sinirli olduğundan endişeleniyordu. Birkaç kez ona bir sorun olup olmadığını sormuştu. Craig her defasında gülümsemiş ve “Her şey yolunda” cevabını vermişti. Liz yine de eşinin kendisine uzak olduğunu fark ediyordu. Craig yüzeysel konular hakkında rahatça konuşuyor, ancak Liz’e ilgi duymuyor gibi davranıyordu. Liz en sonunda tamamen dışarıda kalmış hissettiği bir durumda kalmıştı.
Liz Dikey Soru Sorma Tekniğini Deniyor
Liz: Bir süredir eve geç geliyor ve biraz uzak görünüyorsun. Aramızda bir sorun mu var?
Craig: (Gülümseyerek) Saçmalama. Sadece yorgunum, her şey yolunda. Yatmaya gidiyorum.
Liz: Bir saniye bekle. Sözlerinin vücut diline uymadığının farkında mısın? Gülüşün sahte görünüyor ve bana her şeyin yolunda olduğunu söyler söylemez yanımdan uzaklaşıyorsun. Yaşadığın bir sorun mu var?
Craig duraklar ve bir süre rahatsız görünür. Sonra şaşkın görünmeye başlar. Liz sessizce bekler.
Craig: Bilmiyorum. Bu kadar büyütülecek ne var? (Liz’in sorusu karşısında açıkça telaşlanmıştır.)
Liz: Son zamanlarda bana bu kadar uzak olduğun için çok üzülüyorum. Lütfen benim için bunu çözmeyi deneyebilir misin? Çünkü ben bu şekilde yaşamak istemiyorum.
Craig: (Eşinin üzüntüsünü gördüğünü için ilk kez endişeli görünerek) İnan bana, konu benim için kapandı. Ama yine de içki sorunumla ilgili annemle arkamdan konuştuğuna inanamıyorum. Güvenime ihanet ettin. Bunu bana neden yaptığını anlayamıyorum. Belli ki ne hissettiğimi hiç umursamıyorsun.
Craig yere bakarken, Liz gözyaşları içinde bekler. Craig, “Bazen sadece uzaklaşmak ve bir daha geri dönmemek hissediyorum” der.
Craig görmüyor, fakat Liz’in gözleri de yaşlarla doluyor. Liz bir duygu karmaşası yaşıyor. Craig’i incittiği için üzgün, bunu söylemesi bu kadar uzun sürdüğü için sinirli. Ama sonunda söylediği için rahatladı ve minnettar. Craig ise Liz’in gerçekten ne hissettiğini, düşündüğünü ve aslında kendisini ne kadar önemsediğini anladı.
Liz’in dikey sorular sorması ve kendi duygularını paylaşarak savunmasız olması, Craig’in gerçek duygularına erişmesine yardımcı oldu. Şimdi zihinleri duygusal olarak buluştu. Bu buluşma, onları birbirine bağlayacak, sevgilerini ve tutkularını güçlü tutacak bağı oluşturdu.
Bu yüzden korkmayın. Bu zor soruları sorun. Eşinize de kendinize de sorun. Sevginizi göstermek ve güçlendirmek için en iyi yol budur.
Yatay ve Dikey Sorgulama, Çocukluk Duygusal İhmali ve güçlü bir evlilik için gerekli duygusal becerilerin nasıl geliştirileceği hakkında daha fazla bilgi edinmek için Çocuklukta İhmalin İzi: Boşluk Hissi ve Çocuklukta İhmalin İzi: Çözümler adlı kitaplardan yardım alabilirsiniz.
Dr. Jonice Webb, Psikoterapist
Bu makalenin bir versiyonu daha önce Psychcentral.com’da yayınlandı. Burada yazarın izniyle yeniden yayınlanmıştır.