2010’da Mark Wolynn ile çalışırken Kalıtsal Aile Travmaları konusunun genel olarak dünyadaki herkes özel olarak Türkiye’deki insanlar tarafından öğrenilmesi gerektiğine inanıyordum. Henüz Mark Wolynn meşhur değildi, Huffington Post tarafından dünyanı en dönüştürücü 5 insanından biri seçilmemişti. Kitabın yayınlanmasına da daha 6 yıl vardı. Şimdi ise sanıyorum Türkiye’nin tam 3.5 yıldır aralıksız en çok satan Psikoloji kitabı: Bu arada açık söyleyeyim, kitapçılar en çok satan kitap olduğu halde o kadar da ön plana çıkarmadılar.
Bu kitabın yayınlanmasından tam 1 yıl önce yazdığım “Ahuna” yine Mark’tan aldığım eğitimler sonucunda konunun bir romana uyarlanmasından başka bir şey değildi. Yine ondan iki yıl sonra yazılan Aziz’de başka bir trajedinin nesiller arasındaki bağlantısını ortaya çıkarma amacını taşıyordu. Yani aynı anlayış ve akım tarihe de uygulanabilirdi.
Bugün hala Kalıtsal Aile Travmaları’nın geleneksel psikolojiye rakip değil ama çok güçlü bir destekleyicisi olduğuna inanıyorum. Birkaç detayda çok önemli farklar var , yine çok güvendiğim Dr. Jonice Webb (Çocuklukta İhmalin İzi) ve Dr. Lindsay Gibson ile çeliştiği yerler var. Mesela geleneksel psikoterapi anne ve babanın ille de kabul edilmesinin bir zorunluluk olduğunu düşünmüyor. Ama Kalıtsal Aile Travmaları yarımızın annemiz, yarımızın babamızdan geldiğini ve dolayısıyla onlara ne hissediyorsak kendimize de aynı şeyleri hissedeceğimizi söylüyor. Bu tam bir çatışma sayılmasa da önemli farklar da oluşturuyor. Hemen bu detayı net olarak açıklayacağım.
Kalıtsal Aile Travmaları’na göre Anne ve Baba’yı (içimizdeki ebeveynler) onurlandırmadığın sürece mutluluk pek mümkün değil. Her ne kadar insanlar Anne ve Baba’yı sevmeyi onurlandırmak olarak görse de sevgi bunun için yeterli değil, mesela babanızı çocuk gibi görüyorsanız onu gerçekten bir baba gibi onurlandırmıyorsunuz demektir. Ya da Annenizi seviyor ama onu çok eleştirel buluyorsanız bu onu onurlandırmak değildir. Onlardan birine acıyorsanız bu da sevgi değil. Düşünsenize çocuğunuzun size acımasını ister miydiniz? Kendinizi böyle bir durumda onurlu hisseder miydiniz? Buradaki mesele onların devamı olduğunuz için ve onlar sayesinde bu yaşamda var olduğunuz için gururulu olmak. Düşünsenize onlar olmasaydı yaşıyor dahi olmazdınız. Yaşam enerjisi bize onlardan aktı.
Anne ve babalarımızla tahmin ettiğimiz kadar farklı değiliz. Genetiğimiz onlara çok yakın ama çevre koşulları, öğrenme oldukça farklı. O yüzden, onların hatalı olduğunuz düşündüğümüz yerlerde, onlarla aynı koşullar altında onlara benzer kararlar almak zorunda kalabilirdik. Vereceğim kitaplar da hem çalışmalar hem de çözümler bulacaksınız.
Geleneksel Psikoterapi ile ilgili ikinci fark şu, psikoterapilerde Anne ve Babayı affetmek bir çözüm olarak sunuluyor, Kalıtsal Aile Travmaları’nda ise affetmek çözüm değil, çünkü affetmek suçlu birinin varlığını anlatır. Bu onları suçlamaya devam ettiğimizi anlatıyor. Ayrıca affedilen kendini küçülmüş ve borçlu hisseder, hatalı gibi davranır. Ama gerçekte ortada suçlu yoktur. Onları suçlu yapan bakış açımız ve onlardan beklentimizdir. Düşünsenize İyi Bir Anne ya da İyi Bir Baba nasıl olmalıdır konusuna nasıl karar verdik? Kim verdi Ebeveyn Cetvelini elimize. Çoğunlukla elinden gelenin en iyisini yapmaya çalışırken bilmeden istemeden hatalar yapan ebeveynler vardır sadece…
Bir gün seminerde insanlara şunu sordum: Çocuklarınıza bile isteye kötülük yapar mısınız? Çocuklarınızı sevmekten vaz geçer misiniz? Çocuklarınız için bilerek kötü bir plan yapar mısınız? Hepsi birden “Hayır,” dediler. Sonra onlara şunu söyledim. “Eğer 20 yıl önce ebeveynleriniz burada olsaydı ve onlara sorsaydım, sizin söylediklerinizin aynısını söylerlerdi, buna tüm kalbimle inanıyorum.” Daha da ilginci 20 yıl sonra sizin çocuklarınız da sizin kendi ebeveynlerinizin için söylediğinize benzer şeyleri size söyleyebilir.
Siz çocuklarınızı sevmekten vazgeçer misiniz ya da onlara bile isteye kötülük yapar mısınız? Yorumlar bölümüne “Hayır” ya da “Evet diye yazabilirsiniz.
Konu hakkında daha fazla bilgi almak isteyenler, kitap okumayı sevenler ve Psikolojiye meraklı olanlar için aşağıya bazı kitaplar bırakıyorum. Okuyanlar varsa yorumlarını almayı ve bu açıklamayı paylaşmalarını çok isterim. Bir çok kişinin anne ve babasını onurlandırması için iyi bir başlangıç olabilir.
Benim kitaplarım https://slnts.co/umutkisakitaplar1
Seninle başlamadı (Mark Wolynn) https://slnts.co/seninlebaslamadi1
Çocuklukta İhmalin İzi (Dr.Jonice Webb) https://slnts.co/cocukluktaihmalinizi
Olgunlaşmamış Ebeveynlerin Yetişkin Çocukları (Dr. Lindsay Gibson) https://slnts.co/olgunlasmamisebeveynler
Umut Kısa, MCC