Yıllarca koçluğun neler yapabileceğine inanmayan bir arkadaşımın önce koçluk eğitimleri alması sonra da koçluk talebinde bulunması ve ne kadar dönüştürücü bir şeymiş ifadesinde bulunması üzerine yakın zamanda okuduğum bir kitap aklıma geldi.
Cengiz Aytmatov’un Fuji-yama adlı kitabı… Kitap, eski ve ortak bir günahı olan arkadaşlar Kafkaslar’da bir dağda (Yüksekliğinden dolayı Dosbergen’in eşi dağı, kutsal dağ anlamına gelen fuji-yama olarak adlandırmıştır) aralarında geçen diyaloglardan bahsediyor.
Kitabın çok akıcı olduğunu söyleyemem ama içinde yer alan bir diyalog, bana eğitimlerde anlattığım bir temayı hatırlattı. Birlikte çok yüksek bu dağın tepesine çıkarlar ve şöyle bir diyalog yaşanır:
YUSUF TATAYEVİÇ: Öyle öyle… (Çevresine bakınır) Aman tanrım, şuna bakın. Bu ne güzellik! Bunca çaba boşa gitmedi. Bulunduğumuz şu yüksekliğe bakın. Sanki uçaktaymışız gibi görünüyor her yer ve ben böyle bir güzelliği daha önce görmemiştim.
İSABEK: Doğru söylüyorsun. Çevrede en yüksek nokta burası. Nasıl olmuş da daha önce fark etmemişiz! Masalda gibiyim valla.
MEHMET: Önceden fark etmediğimiz daha nice güzellikler vardır kim bilir! Gitmeyi hiç denemediğimiz. Buraya gelmeseydik bunu nasıl bilebilirdik.
Basit gibi görünen bu diyalog bence çok önemli bir zihinsel karşılığa sahip. Acaba yeni öğrendiklerimizle, yeni zihinsel yüksekliklerde, yeni deneyimler yaşama şansına sahip olup olmadığımız keşfedilmeye açık değil mi?
Çoğumuz hem pratik hem de zihinsel olarak aynı yüksekliklerde monoton ve birbirine benzer deneyimlerden konuşuyor ve bu pencereden görüyoruz olanları. Çoğu zaman monoton bir günün ardından salonumuzda aynı dizileri izlemeye başlıyor ve aynı rutinleri tekrar tekrar deneyimliyoruz. İş yerinde aynı görüşleri savunuyor ve aynı standartları kovalıyoruz. Aynı arabaya biniyor, aynı yoldan aynı manzaralarla ilerliyoruz.
Perspektif değişmeden hayatı farklı okuyamıyoruz. Çok insanla çalıştım yönetici iken başka görüşlere sahip ama CEO olduğunda çok daha başka bir perspektiften konuşan.
Çok eğitim verdim, aşağıdayken yöneticisini eleştirip, kendisi yönetici olduğunda aynı eleştirileri kendisi de almaya devam eden.
Bazen bunu komik bir şekilde ifade etmeyi de seviyorum. Aynı ağacın üzerinde yüzlerce insan var, yukarı çıktıkça insan sayısı azalıyor. (Bazen maymunlar olarak da anlatıyorum) Yukarıdakiler aşağı bakınca yüzlerce kafa görüyor ama aşağıdakiler yukarı baktıklarında sizce ne görüyorlar? Bu kısmı siz zihninizde doldurun.
Çok insan gördüm zihinsel bir eğitimle güçlendiğinde ya da farkındalıkla başka bir seviyeden tüm iletişimini değiştirdiğini ve çok farklı düşünmeye ya da konuşmaya başladığını…
Herkese rutinlerden çıkmayı, hiç görmedikleri dağlardan bakmalarını ve hiç çıkmadıkları zihinsel seviyelerden görmek için bugün itiraz ettikleri ya da bilmedikleri şeyleri deneyimlemelerini öneriyorum.
Kimimiz fazla istikrar ararız ve değişim zor gelir. Ben ise biraz değişim sevdalısı oldum, çünkü kolay sıkılıyorum (maymun iştahlı da diyebiliriz) ama yine de her değişimin verdiği heyecanı ve yeni perspektifi seviyorum. Böyle olduğum için o kadar mutluyum ki… Neye sahip olduysam yeni zihinsel perspektiflerin bana sunduğu fırsatlar sayesindedir.
İster coğrafi olsun ister zihinsel olsun yeni zirveleri denemek için konfor alanından biraz çıkıp farklılıklara, hatta bugün size anlamsız gelen şeylere bile, kapı açma olasılığını değerlendirmenizi tavsiye ederim. Bazen konforsuz bile görünse arabanız yerine otobüsle işe gitmeyi deneyin, bazen anlamsız gelse bile saçma bulduğunuz birinin videosunu izleyin, bazen karşıt bulduğunuz birinin kitabını okuyun, bazen farklı bulduğunuz bir eğitimi alın.
Sizi değiştireceğine eminim.
Dr. Umut Kisa
Hemen sizi arayalım!