Bundan 10 yıl önce ICF’in sınavına girdiğimde ses kaydı dinlenmezdi. O yıllarda dünyanın herhangi bir yerinden bir MCC, önceden belirlenmiş bir zamanda size telefon açar ve telefon sırasında canlı olarak ona koçluk yapmanız gerekirdi. Canlı telefon görüşmesinde birine kendi diliniz dışında olan İngilizce’de koçluk yapmak anadili İngilizce olmayan birini fazlaca telaşlandırabilir. Üstelik sınavda olma heyecanı da herhangi bir ses kaydına konuşmaktan çok daha endişe vericidir. Türkçe olarak sınava girme şansı da yoktu. Kendi diliniz olmayan bir dilde koçluk gibi güçlü iletişim becerilerini göstermenin ne kadar zor olduğunu belki tahmin edersiniz. Beni Amerika’dan dilini anlamakta zorlandığım bir Hint asıllı Amerikalı aramıştı.
Sonraları ICF önceden alınmış ses kayıtlarını dinlemeye başladı ama bazı problemler vardı. Ses kayıtlarında değerlendiriciler sadece danışanın nasıl yol aldığını gözlemliyorlardı. Bu durum sınava alınan kişinin koç değil de danışan olması gibi bir sonuç yaratıyordu. Gözlemcinin görüşmenin iyi geçmesi durumunda pozitif değerlendirme yapma, görüşmenin kötü olması durumunda negatif değerlendirme yapma olasılığını artırıyordu. Bu bir problemdir çünkü görüşmenin iyi ya da kötü geçmesi sonuçlarla ilgili değildir. Aslında araştırılması gereken şey koçun görüşme içinde hangi yetkinlikleri gösterdiğidir. Yani eğer koç doğru yetkinlikleri gösteriyorsa görüşmenin iyi ya da kötü geçmesinin bir önemi yoktur. Özetle, danışanın cevapları değil, koçun durumu değerlendirilmelidir.
Bu yüzden yaklaşık 3 yıl önce ICF koçluk ses kayıtlarının dinlenmesinde bir değişiklik yaptı ve dünya çapında PCC Marker (PCC Göstergeleri) Değerlendiricileri belirledi. Onlardan biriydim ve uzun süren ilk eğitim grubunda yer aldım. Bu nedenle sizinle de değerlendirme yaparken hangi kriterlere dikkat edildiğini paylaşmak istedim. Bu kriterlerin bir cetvel olduğunu düşünmeyin. Değerlendirebilmek için bile uzun bir eğitim almak gerekiyor ama size bir fikir vereceğine inanıyorum.
PCC Değerlendirme Göstergeleri
Değerlendirme göstergeleri, bir değerlendiricinin kaydedilmiş bir koçluk görüşmesinde hangi ICF Temel Yetkinliklerini arayacağını ve bu yetkinliklerin ne ölçüde olduğunu belirlemesi için ICF tarafından ortaya konulmuş yetkinliklerdir. Aşağıdaki göstergeler, Profesyonel Sertifikalı Koç (PCC) seviyesinde bir koçluk görüşmesinde sergilenmesi gereken davranışları anlatmaktadır. Bu göstergeler adil, tutarlı, geçerli, güvenilir, tekrarlanabilir ve savunulabilir bir performans değerlendirme sürecini destekler. Bu göstergelerin koçluk için bir araç olmadığını ve performans değerlendirmesini geçmek için bir kontrol listesi veya formül olarak kullanılmaması gerektiğini lütfen unutmayın.
Yetkinlik 2: Koçluk Anlaşması Yapmak
Koç, danışanın oturumda neyi başarmak istediğini tanımlamasına veya yeniden doğrulamasına yardımcı olur.
Koç, danışanın oturumda neyi başarmak istediğine ilişkin başarı ölçütlerini tanımlamasına veya onaylamasına yardımcı olur.
Koç, oturumda neyi başarmak istediği konusunda danışan için neyin önemli veya anlamlı olduğunu araştırır.
Koç, danışanın oturumda neyi başarmak istediğini başarmak için neye hitap etmesi veya çözmesi gerektiğini tanımlamasına yardımcı olur.
Danışan aksini belirtmedikçe, koç görüşmeyi danışanın istediği hedef doğrultusunda sürdürür.
Yetkinlik 3: Güven ve Samimiyet Yaratmak
Koç, koçluk sürecinde danışanın anlattıklarını kabul eder ve saygı duyar.
Koç danışana destek verdiğini gösterir.
Koç, danışanın kendisini tamamen ifade etmesini teşvik eder ve buna izin verir.
Yetkinlik 4: Koçun Varlığı
Koç, hem birey olarak danışanın kim olduğuna hem de danışanın oturumda neyi başarmak istediğine tepkiler verir.
Koç gözlemci, empatik ve duyarlıdır.
Koç, danışandaki enerji değişimlerini fark eder ve araştırır.
Koç daha fazlasını öğrenmek amacıyla danışan adına merak duyar.
Koç, oturumda ilerlemenin belirlenmesi için danışanı destekleyerek danışanıyla iş ortaklığı yapar.
Koç, danışanı koçun katkılarına herhangi bir şekilde yanıt vermeye davet ederek danışanıyla iş ortaklığı yapar ve danışanın yanıtını kabul eder.
Koç, danışanın seçebileceği ifade edilen olasılıklarını danışana yeniden ifade ederek ve yansıtarak danışanıyla iş ortaklığı yapar.
Koç, danışanın kendi öğrenmesini formüle etmeye teşvik ederek danışanıyla iş ortaklığı yapar.
Yetkinlik 5: Aktif Dinleme
Koçun soruları ve gözlemleri, danışanın kim olduğu ve onun durumu hakkında öğrendiklerini kullanılarak danışana göre özelleştirilir.
Koç, danışanın dil kullanımını araştırır ve anlamını sorgular.
Koç danışanın duygularını sorgular ve araştırır.
Koç danışanının ses tonunu, konuşma hızını veya kesilmelerini uygun şekilde sorgular ve araştırır.
Koç, danışanının davranışlarını sorgular ve araştırır.
Koç, danışanın dünyasını nasıl algıladığını sorgular ve araştırır.
Koç sessizliği bir araç olarak kullanır ve danışanına düşünmesi için zaman tanır.
Yetkinlik 6: Güçlü Sorular
Koç danışan hakkında sorular sorar; düşünme biçimi, varsayımlar, inançlar, değerler, ihtiyaçlar, istekler vb.
Koç’un soruları, danışanın mevcut düşüncesinin ötesinde, kendisi hakkında yeni veya genişletilmiş düşünme biçimlerini keşfetmesine yardımcı olur.
Koçun soruları, danışanın mevcut düşüncesinin ötesinde, durumu hakkında yeni veya genişletilmiş düşünme yollarını keşfetmesine yardımcı olur.
Koçun soruları, danışanın istediği sonuca yönelik mevcut düşüncenin ötesini keşfetmesine yardımcı olur.
Koç, danışanın düşünmesine ve kendi yansıtmalarına izin veren bir hızda, her seferinde bir adım olmak üzere açık, doğrudan iletişim kurar ve öncelikle açık uçlu sorular sorar.
Koçun soruları danışanın dilini ve danışanın öğrenme stilinin ve referans çerçevesinin öğelerini kullanır.
Koçun soruları yönlendirmez, yani bir yargı veya danışanın belirlediği dışında bir yön içermez.
Yetkinlik 7: Doğrudan İletişim
Koç, danışanın öğrenme veya ileriye doğru hareketine hizmet etmek için gözlemleri, sezgileri, yorumları, düşünceleri ve duyguları paylaşır.
Koç gözlemleri, sezgileri, yorumları, düşünceleri ve duyguları doğru olmaları gerektiğini önemsemeden cesurca paylaşır.
Koç danışanın dilini veya onun konuşma biçimini yansıtan dilini kullanır.
Koçun dili genellikle açık ve özdür.
Koç, danışanın konuşmanın çoğunu yapmasına izin verir.
Koç, belirtilen bir koçluk amacı olmadığı sürece danışanın konuşmayı kesintisiz olarak tamamlamasına izin verir.
Yetkinlik 8: Farkındalık Yaratmak
Koç; danışanı oturumda, kendi durumu hakkında öğrendiklerini belirtmeye ve/veya keşfetmeye davet eder. (Ne?)
Koç, danışanı oturumda kendisi hakkında öğrendiklerini belirtmeye ve/veya keşfetmeye davet eder. (Kim?)
Koç, danışanın kendisi hakkında fark ettiklerini paylaşır ve danışanın katkılarını veya keşiflerini sorar.
Koç danışanı koçluktan yeni öğrendiklerini nasıl kullanacağını düşünmeye davet eder.
Koç’un soruları, sezgileri ve gözlemleri, danışan için yeni öğrenme imkanları yaratma potansiyeline sahiptir.
Yetkinlik 9, 10 ve 11: Aksiyon Tasarlama, Planlama ve Hedef Belirleme, İlerleme ve Gelişimi Yönetme
Koç, danışanın oturumda neyi başarmak istediğine ilişkin ilerlemeyi keşfetmeye davet eder veya izin verir.
Koç, danışanın istediği sonuçlara doğru ilerlemesi için onun oturumdan sonra ne yapacağını/düşüneceğini tasarlamasına yardımcı olur.
Koç, danışanın, uygun olduğu şekilde, destek mekanizmaları, kaynaklar ve potansiyel engeller de dahil olmak üzere ileriye giden yolunu düşünmesini ister.
Koç, danışanın kendisi için en iyi gelişim yöntemlerini tasarlamasına yardımcı olur.
Koç, oturumu kapatmak için danışanla ortak çalışır.
Koç danışanın ilerlemesini fark eder ve ona fark ettiklerini yansıtır.